In het derde kwartaal van 2024 zijn 12.370 bouwvergunningen voor nieuwe woningen verleend, meldt het CBS vandaag. Daarmee remt de eerder ingezette groei van het aantal bouwvergunningen in 2024 af en raken de nieuwbouwdoelstellingen van minister Keijzer verder buiten bereik. Als deze trend in het vierde kwartaal doorzet, zullen er niet meer dan 64.000 bouwvergunningen worden verleend in 2024. Daarmee kunnen niet de gewenste 100.000 woningen worden gebouwd. Uit eerdere cijfers van het CBS bleek dat er met name minder vergunningen voor huurwoningen worden verleend. Extra stimulerende maatregelen voor de bouw van (betaalbare) huurwoningen zijn daarom dringend nodig.

Het aantal afgegeven bouwvergunningen in 2024 tot en met het derde kwartaal is 47.300. Dat is 17% meer dan dezelfde periode vorig jaar. Hoewel deze groei positief is, laten de huidige maandcijfers zien dat de groei vertraagt. Over de eerste zeven maanden van 2024 lag het aantal vergunningen nog 25% hoger dan dezelfde periode in 2023. Gemeten over acht maanden was de groei nog 22% vergeleken met 2023. De groei is in het derde kwartaal van 2024 gereduceerd tot 17%. Als deze trend doorzet, zullen er eind 2024 hooguit 64.000 vergunningen worden afgegeven. Eerder concludeerde Capital Value dat 70.000 vergunningen mogelijk waren in 2024, maar dat lijkt nu onwaarschijnlijk. Voor het realiseren van 100.000 nieuwe woningen per jaar zijn minimaal 85.000 vergunningen nodig.

Opvallend in de ontwikkeling van het aantal verleende bouwvergunningen is dat de stijgende tendens van het aandeel huurwoningen lijkt te zijn gestopt. Sinds 2020 liep het aandeel vergunningen dat werd verleend voor de bouw van een huurwoning gestaag op van 36% naar 52% in 2023. Momenteel daalt dat aandeel echter weer. Tot en met het derde kwartaal kwam het aandeel vergunningen voor huurwoningen uit op 48%. Dit is te verklaren door de sterke prijsstijgingen op de koopwoningmarkt, terwijl de omstandigheden op de woningbeleggingsmarkt minder snel verbeteren. Hierdoor is het ontwikkelen van koopwoningen momenteel financieel beter haalbaar dan het ontwikkelen van huurwoningen. Dit is een zorgelijke ontwikkeling, omdat de voorraad betaalbare huurwoningen hierdoor niet voldoende kan groeien om te voorzien in de grote vraag naar sociale- en middenhuurwoningen.

De vertraging in de groei van het aantal bouwvergunningen en het dalende aandeel nieuwbouwwoningen vormen een belangrijke opgave voor de markt, de corporatiesector en de politiek. Een verdere stimulering van de bouw van huurwoningen is nodig, bijvoorbeeld door het blijven verkennen van nieuwe oplossingen voor nieuwbouw zoals parallel plannen, optoppen en flexibel bouwen en bestemmen, maar eveneens door het creëren van een aantrekkelijker fiscaal klimaat voor woningbeleggingen. De aantallen nieuwbouw huurwoningen kunnen alleen omhoog als investeringen in nieuwbouw aantrekkelijker worden gemaakt voor Nederlandse en internationale (pensioen)fondsen en corporaties.

Thijs Konijnendijk, Head of Research & Data Intelligence bij Capital Value: 'Helaas zien we nog steeds niet de aantallen vergunningen en nieuwbouwproductie die nodig is om echt iets aan het woningtekort te doen. Ondanks de aandacht die aan de woningmarkt gegeven wordt, blijkt telkens weer dat er meer samenwerking tussen marktpartijen, corporaties en de overheid nodig is om deze grote opgave in te vullen. De cijfers van het CBS laten zien dat de aangekondigde Woontop in december hard nodig is om de impact te vergroten. Voor de huurwoningmarkt is een intensievere samenwerking tussen de ministers van VRO en Financiën essentieel.'