De veelbesproken huurbevriezing die is aangekondigd in de Voorjaarsnota is niet alleen slecht nieuws voor de nieuwbouw van sociale huurwoningen, maar heeft ook effect op de nieuwbouw van woningen in de middenhuur en vrije sector. Uit een analyse van Capital Value blijkt dat alleen al in 2025 ook de bouw van circa 5.500 midden- en vrije sector huurwoningen wordt bedreigd door de aangekondigde maatregel. Dit komt doordat veel sociale huurwoningen in gemengde projecten worden gerealiseerd. Als de woningcorporatie als afnemer van de sociale huurwoningen afvalt, kan dit betekenen dat het gehele project niet door kan gaan, waardoor het aantal nieuw gerealiseerde woningen afneemt. Dit moet juist nu voorkomen worden, omdat er in de eerste twee maanden van 2025 26% minder bouwvergunningen zijn afgegeven dan in dezelfde periode vorig jaar. De doelstelling van 100.000 woningen per jaar raakt hierdoor verder uit zicht. De bouw van nieuwe huurwoningen heeft juist nu stimulerende maatregelen nodig in plaats van de remmende werking van een huurbevriezing.
Sociale huur bij 37% van nieuwe huurwoningen sleutel tot start bouw
Uit een analyse van woningbeleggingstransacties in 2024 blijkt dat er bij minimaal 37% van alle nieuwbouw huurwoningen sprake is van een gemengd project met sociale, midden- en vrije sector huurwoningen. De bouw van de huurwoningen in alle drie de segmenten wordt daarom bedreigd door de huurbevriezing van de sociale huren, omdat deze projecten veelal niet gerealiseerd kunnen worden zonder afnemer van de sociale huurwoningen. Dit werpt een nieuw licht op de huurbevriezing van de sociale huren die onderdeel is van de plannen in de Voorjaarsnota. Koepelorganisatie Aedes liet in een reactie op de plannen al weten dat ongeveer de helft van de nieuwbouwplannen van corporaties niet door kunnen gaan als de huren in 2025 en 2026 bevroren worden. Op basis van de verleende bouwvergunningen voor huurwoningen in 2024, die in 2025 zullen moeten starten met de bouw, worden hierdoor ruim 6.500 corporatiewoningen bedreigd. Op basis van de analyse van Capital Value kan nu echter ook worden gesteld dat de bouw van nog eens circa 5.500 midden- en vrije sector huurwoningen worden bedreigd, omdat deze woningen in projecten zitten waarvoor de corporatie als afnemer van de sociale huurwoningen cruciaal is om de bouw van het project te kunnen starten. De risico’s zijn nog groter voor de jaren na 2025 omdat voor projecten in de komende jaren veelal nog niet de vergunningen zijn verkregen. Het woningtekort kan door deze maatregel dan ook hard oplopen tot mogelijk 453.000 in 2027.
Aantal bouwvergunningen in eerste twee maanden 26% lager dan in 2024
De aankondiging van een mogelijke huurbevriezing komt op een ongelegen moment. Niet alleen zal het investeringsklimaat voor de gehele nieuwbouw van huurwoningen door deze maatregel verslechteren, ook is het aantal afgegeven bouwvergunningen in de eerste twee maanden van 2025 26% lager dan 2024. In januari en februari van dit jaar werden er niet meer dan 6.538 vergunningen afgegeven. Als dit tempo wordt doorgezet in de rest van het jaar, zullen er in 2025 slechts 50.000 bouwvergunningen worden afgegeven. Om de kabinetsdoelstelling van 100.000 nieuwe woningen per jaar te halen heeft de nieuwbouw daarom stimulerende maatregelen nodig, in plaats van huurmatigende maatregelen die de nieuwbouw van betaalbare huurwoningen verder onder druk zetten.
Arjan Peerboom, ceo bij Capital Value: 'De bevriezing van de huurprijzen van sociale huurwoningen raakt niet alleen de sociale huursector, maar ook de andere huursegmenten. Bij gemengde projecten met zowel sociale als midden- en vrijesector huurwoningen is de corporatie vaak nodig om het project van de grond te krijgen. De investeringscapaciteit van woningcorporaties is daarom van groot belang voor de gehele huursector. Een huurbevriezing van alle huursegmenten, waarover ook gesproken wordt in de Tweede Kamer, zal desastreuze gevolgen hebben voor de bouw van huurwoningen. Daarnaast heeft de maatregel voor zowel Nederlandse als internationale beleggers een negatief effect op het vertrouwen in de overheid. Een gunstig investeringsklimaat, waarvoor stabiel overheidsbeleid cruciaal is, is noodzakelijk voor het aantrekken van kapitaal voor de grote bouwopgave die er in Nederland nog te vervullen is in de komende jaren.'